นายนนทวัฒน์ ศรีเมฆ เลขที่3 กลุ่ม1

วงจรควบคุมทิศทางการหมุนของมอเตอร์

  

   วิธีการควบคุมทิศทางมอเตอร์อย่างง่ายด้วยการใช้ Relay 2 ชุด (กลับทางมอเตอร์)

    เราสามารถควบคุมทิศทางมอเตอร์ไฟฟ้า DC ได้อย่างง่ายๆ โดยการใช้ Relay ที่มีหน้าสัมผัส NO/NC/COM มาต่อกันจำนวน 2 ตัว  (ดูภาพด้านล่างประกอบ )  เป็นที่ทราบกันดีอยู่แล้วว่ามอเตอร์ไฟฟ้า DC นั้นจะสามารถกลับทิศทางการหมุนด้วยการกลับขั้วแหล่งจ่าย ซึ่งเป็นพื้นฐานการ ควบคุมมอตเอร์แบบ H-Bridge นั่นเอง

หลักการทำงาน

 

1. เมื่อไม่ได้ทำการจ่ายไปเข้าไปขับ relay ทั้งสองตัว ขั้วมอเตอร์จะถูกต่อกับหน้าสัมผัส NC ลงกราวด์ไปทั้งสองสาย ซึ่งจะทำให้มอเตอร์อยู่ในสภาวะเบรค (Brake) โดยเมื่อมอเตอร์มีแรงหมุนจากภายในนอก มอตเตอร์จะเปลี่ยนสภาวะตัวเองจากมอเตอร์เป็นสภาวะไดนาโมเกิดกระแสไหลครบวงจร ในตัวเอง ทำให้มอเตอร์เกิดอาการหน่วงกว่าปรติเมื่อเปรียบเทียบกับการปล่อยสายลอยไว้ เฉยๆ

2. เมื่อมีการขับ Relay 1 จะทำให้กระแสวิ่งจากแหล่งจ่าย (VCC) ไปตามทิศทางดังเส้นสีน้ำเงิน (ดูภาพด้านล่างประกอบ) จำทำให้มอเตอร์หมุนไปยังทิศทางหนึ่ง

 3. เมื่อทำการ on Relay 2 และ off Relay 1 จำทำให้กระแสวิ่งผ่านมอเตอร์ผ่านเส้นสีน้ำเงิน (ดูภาพด้านล่างประกอบ) จะทำให้กระแสไหลกลับทิศทางในมอเตอร์ ส่งผลให้มอเตอร์หมุนสลับทิศทาง

จากตัวอย่างการทำงานข้างบนสามารถสรุปเป็นตารางการควบคุมได้ดังนี้
Relay 1 = OFF / Relay 2 OFF  --->  เบรคมอเตอร์
Relay 1 = ON   / Relay 2 OFF  --->  มอเตอร์หมุนทิศทางปรกติ
Relay 1 = OFF / Relay 2 ON    --->  มอเตอร์หมุนกลับทิศทาง
Relay 1 = ON   / Relay 2 ON    --->  เบรคมอเตอร์
 
จากการต่อวงจร relay ข้างต้น สามารถนำวงจรนี้ไปประยุกต์ใช้งานได้กับมอเตอร์ DC ทั่วไป ซึ่งควรเลือกขนาดของ Relay ให้เหมาะสมกับขนาดของมอเตอร์ ไม่ว่าจะเป็นการควบคุมด้วย สวิตช์, รีโมทคอโทรล, ไมโครคอนโทรคอนโทรเลอร์ PLC ก็สามารถนำไปประยุกต์ใช้งานได้ง่ายๆ